JONGEREN EN HORIZONTAAL GEDRAG

 

Met een gure wind in ons gezicht staan Jason en ik op Bram te wachten. Onze Den Bosch kenner en gids voor vandaag. Om ons heen kijkend zien we veel jongeren over het plein (de markt) fietsen van of naar school. Groepjes vormen zich, wachtende op elkaar om te vertrekken. Opvallend is dat de jongeren niet met elkaar praten maar voornamelijk op hun telefoon zitten. Wat is dit toch mensen? Geen normale conversatie meer maar alleen nog contact houden via social media? Oké, dit is misschien een iets voorbarige conclusie maar wees eens eerlijk, hoeveel van uw social media vrienden spreekt u ook daadwerkelijk? En weet u hoe het echt met hen gaat?

 

Met dit in ons achterhoofd hebben we verschillende jongeren gevraagd hoeveel vrienden zij op Facebook hadden en hoeveel ze daarvan ook wekelijks spreken. Ofwel; van welke vrienden weten zij hoe het echt met hen gaat en helpen zij waar nodig. De telefoon werd eerst tevoorschijn gehaald om te kijken hoeveel vrienden ze überhaupt hadden op Facebook. Dit op zich zegt al genoeg. Na het vragen van ongeveer 20 jongeren kunnen we zeggen dat de jongeren gemiddeld maar 20% van hun Facebook vrienden echt spreken. Dit betekent echter niet dat ze de 80% die overblijft nooit spreken. Laten we aannemen dat ze 60% wel eens spreken en dat de overige 20% vage kennissen zijn. Maar wat zegt dit eigenlijk over de jongeren van Den Bosch?

 

“Ik zeg ja op elk verzoek op Facebook en als ik dan mensen in de stad tegenkom, doen ze net alsof ze echt vrienden van me zijn, dat voelt cool!“ – Lars 17 jaar*

 

Zoals de quotes van jongeren die u in dit artikel kunt lezen zeggen, investeren jongeren minder in echte hechte vriendschappen maar zijn zij voornamelijk bezig om door zoveel mogelijk mensen leuk gevonden te worden. Waar de romantische mens nog bezig was met verdieping, zijn jongeren tegenwoordig oppervlakkiger dan ooit en leven ze in een grote bubbel. Als de ander maar denkt dat hun leven geweldig is. Daarnaast willen de jongeren van alles op de hoogte zijn en niets missen. Ze moeten immers mee kunnen praten. Hierdoor zijn ze met veel verschillende dingen tegelijk bezig en blijft de kennis oppervlakkig. Het imago op social media is belangrijk voor jongeren. Door de sociale druk en het bijhouden van alles wat om de jongeren heen gebeurd heerst er een extreme druk op de jongeren maar leven ze ook in een bepaalde vorm van leegte. Omdat ze op de hoogte willen zijn van alles is er geen tijd voor verdieping. Dat dit ernstige gevolgen heeft blijft uit een onderzoekrapportage van De Nationale Academie. Daaruit blijkt dat een burn out op steeds jongere leeftijd een rol speelt, jongeren zich eenzamer voelen dan ooit en worden termen als SMS (Social Media Stress) en FOMO (Fear Of Missing Out) geregeld uitgesproken door deskundigen. ( De Nationale Academie, 2012)

 

 

“Vooral als ik het druk heb op school met huiswerk of toetsen kom ik in de knoop... niet door het huiswerk, maar omdat ik gewoon wil bijhouden wat mijn vrienden doen.” – Twan 15 jaar*

 

“Als je iemand op school spreekt hebben ze het vaak helemaal niet zo leuk gehad als op Facebook stond.” - Kay, 15 jaar*

 

“Ik ga ook wel eens ergens naar toe om een foto te kunnen maken, zodat ik die op Facebook kan posten, terwijl ik eigenlijk helemaal niet van plan was om er naar toe te gaan.” - Martine, 16 jaar*

 

“Ik post alleen maar over dingen die goed gaan.” - Robert, 15 jaar*

 

Zie ik hier het horizontale mensbeeld?

Zoals recensent Lex ter Braak (2010) prachtig verwoord: ‘Volgens Alessandro Baricco is de nieuwe barbaar een horizontale mens. Iemand die de omweg mijdt en recht op zijn doel afgaat. Hij jaagt ervaringen na die fundamenteel anders zijn dan die van de oude, romantische mens. Die geloofde nog dat ervaring, studie, verdieping en stilstand in elkaars verlengde liggen. De barbaar daarentegen zoekt de ruimte die versnelling genereert, hij duikt dan ook niet de diepte in maar flitst als een vis aan het oppervlak van de ene beweging naar de andere. Hij leeft in de ervaring van de doorgaande beweging, zoals die van het najagen van gebeurtenissen op internet. Wisselende schermen, korte teksten, links en clicks laten hem eindeloos doorschieten zonder ooit ergens aan te komen’.  (Ter Braak, 2010)

 

In het gedrag van jongeren zijn zeker horizontale aspecten te benoemen. Doorgaan, van alles op de hoogte willen zijn maar de diepgang missen.

 

” We begrijpen bij dit alles dat het onderwijs moeite heeft zijn leerlingen geconcentreerd te houden bij iets wat aandacht en inspanning vereist. Ziet de barbaar daar het nut niet meer van in? Jawel, maar op een heel andere manier. Wij van de oude cultuur waren bereid een belangrijk deel van onze tijd te besteden aan het doorgronden van één boek of één symfonie, maar de barbaar denkt dat het hem in dezelfde tijd, met een gelijke inspanning, veel meer oplevert als hij over de oppervlakte van het leven surft en daarbij veel meer ervaring opdoet, met veel meer dingen in contact komt, wat ook een enorme dimensie is maar dan een horizontale – geen diepgang maar intensiteit. De barbaar is de horizontale mens.” (Anker, 2010)

 

Zoals Robert Anker (2010) zegt hanteren de jongeren een andere werkwijze. Die van de horizontale mens. Deze conclusie is niet alleen van toepassing op jongeren in Den Bosch. Dit is Nederland breed. Echter viel dit fenomeen ons wel op in Den Bosch en daarmee kunnen we concluderen dat dit probleem zich ook zeker afspeelt in Den Bosch.

 

*De quotes van jongeren die in dit artikel gebruikt worden zijn niet van de jongeren die ondervraagt zijn. Deze komen uit het onderzoek van De Nationale Academie.