RATIONALITEIT IN DE ARCHITECTUUR

 

Als je actief op zoek gaat naar rationele architectonische oplossingen of ontwerpen van een gebouw, vind je bijna altijd wel iets. Rationaliteit gaat bijvoorbeeld in de architectuur vaak gepaard met symmetrie en eenvoud  maar is toch van alle nodige gemakken voorzien. Er zijn veel ramen, het is strak en er zijn weloverwogen keuzes gemaakt in de plaatsing en de hoogte van een gebouw. Als het gebouw een centrale plek bevat zoals een bibliotheek, een lobby of een restaurant, kan dit ook rationeel zijn, want er is voor gekozen om een plek te creëren waar iedereen samen komt. Hieronder zal ik twee voorbeelden geven van panden die rationeel zijn of rationele onderdelen bevatten.

 

Kantoorpand Riva gelegen in het Paleiskwartier.

Denbosch-cultuurstad zegt het volgende over Riva;

'Riva is gebouwd naar een ontwerp van Bureau Ritzen architectuur en stedenbouw Maastricht. Het ovaal groene gebouw doet aan als een schip en contrasteert met de rest van de strakke architectuur van het Paleiskwartier. Riva is gelegen aan het einde van het water. Aan het einde van het jaar 2000 werd Riva opgeleverd. Met haar vijftig meter reikende top, elf verdiepingen, een restaurant op de begane grond en een parkeerkelder staat zij vrij centraal in het Paleiskwartier. Riva speelt een grote rol in het aanzicht van 'de nieuwe binnenstad'.'  (Den Bosch-cultuurstad.com, z.d.)

In het bovenstaande stukje tekst zijn wat rationele dingen te ontdekken.

 

Wat is er nu zo rationeel aan Riva?

Allereerst is het een strak, symmetrisch gebouw. Typerend voor een rationele architectuur. Het restaurant bevindt zich op de begane grond en is daarom een soort centraal punt. Ook is het hierdoor makkelijk toegankelijk voor zowel de medewerkers in het pand als de te ontvangen klanten. Je zou kunnen stellen dat iedereen hier samen komt. Ook heeft het pand een parkeerkelder, dit lost dan ook meteen het parkeerprobleem op. Er is goed over nagedacht en het is een verlengstuk van de service van het pand. En ten slotte ligt het pand centraal in het paleiskwartier, het is daarom ook niet gek dat het een belangrijke rol speelt in het aanzicht van de nieuwe binnenstad, zoals ze al aangeven.

 

Het Provinciehuis

Denbosch-cultuurstad zegt het volgende over de functie van het Provinciehuis;

‘Van ver is het Provinciehuis van Noord-Brabant te bewonderen. Het moderne monumentale gebouw is een van de belangrijkste gebouwen van Nederland. De provinciale diensten die voorheen op diverse plaatsen waren ondergebracht vonden hun thuis in dit statige gebouw. In 1952 werd de beslissing genomen om een nieuw gezamenlijk onderkomen te bouwen voor de provinciale diensten. De keuze viel op het uitschrijven van een besloten prijsvraag. In 1966 ging de eerste spade in de grond. Uiteindelijk is het gebouw, met haar statige architectuur met de bijnamen De Dikke Vinger van Maaskant en de Dikke deur, officieel geopend op 12 november 1971 door koningin Juliana.’

 

En ze zeggen het volgende over de architectuur:

‘De drieëntwintig verdiepingen zijn opgetrokken tussen vier S-vormige betonnen kolommen, gelegen aan een grote vijver, welke dient als bluswater indien nodig. De architect Hugh Aart Maaskant heeft gekozen voor sobere materialen voor zowel de gevel als de kantoorruimte voor dit 101 meter statige gebouw. Zo is de buiten gevel opgebouwd uit beton, staal en glas. Voor het interieur, met de efficiënte inrichting van de kantoorruimte, heeft de architect voornamelijk gebruik gemaakt van de materialen natuursteen, wol en leer. Met de uitstraling van de architectuur laat de architect Hugh Aart Maaskant de macht van de bestuurders zien. Binnen de opvallend uitgestrekte horizontale laagbouw met een vleugelvormig dak bevindt zich de statenzaal. De bovengelegen verdiepingen dienen als kantoorruimte voor de ambtenaren.’ (Den Bosch-cultuurstad.com, z.d.)

 

In het bovenstaande stukje tekst zijn wat rationele dingen te ontdekken.

 

Wat is er nu zo rationeel aan het Provinciehuis?

Er zijn meerdere rationele gedachtes doorgevoerd in het ontwerp van dit gebouw.

Allereerst is dit gebouw er gekomen om ‘huis’ te geven aan de provinciale diensten en dat is ontzettend handig en functioneel. Ten tweede is het een statig gebouw dat zichzelf alleen verleent om zijn functie. Het is een gebouw met aanzien omdat het gebouw zó hoog is, dat het vanuit meerdere steden te bewonderen is en de skyline van Den Bosch tekent. Dit is bewust gedaan, ook in het interieur, om de macht en status van de bestuurders weer te geven zoals hierboven genoemd. Er is gebruik gemaakt van natuurlijke, simpele en aardse materialen. Ten slotte is de plaatsing van het gebouw uiterst rationeel. Zoals hierboven al genoemd zit het namelijk naast een groot wateroppervlak wat ten tijde van nood kan dienen als bluswater.